استفاده از سیستم بانکی در مؤسسات تجاری امروزی، یک امر اجتناب‌ناپذیر است و قسمت اعظم دریافت‌ها و پرداخت‌ها از طریق بانک انجام می‌پذیرد. معمولاً منظور از موجودی بانک، حساب جاری یا هر حساب دیگری است که بدون قید و شرط و در هر تاریخ قابل برداشت باشد.
زمانی که وجهی به حساب بانک شما واریز می‌شود از طرف بانک اعلامیه‌ی رسید وجه به حساب شما با نام اعلامیه‌ی بستانکار بانکی ارسال شده که بر این مبنا بانک شما را به عنوان بستانکار خود شناسایی می‌کند و شما براساس این اعلامیه مانده‌ی حساب بانک خود را بدهکار کرده و در واقع مانده‌ی حساب بانک را در دفاتر خود افزایش می‌دهید.
هر زمان از حساب موجودی بانک شما وجهی برداشت شود و حساب موجودی شما کاهش یابد، بانک اعلامیه‌ی بدهکار برای شما ارسال می‌کند که براین مبنا بانک شما را بدهکار خود شناسایی می‌کند و حساب موجودی شما را کاهش می‌دهد و شما براساس اعلامیه بدهکار، حساب بانک خود را بستانکار کرده و در واقع مانده‌ی حساب بانک را در دفاتر خود کاهش می‌دهید.
صورت‌حساب بانکی: بانک‌ها به‌طور ماهانه، شش ماهه، سالانه و یا وقتی که دارنده‌ی حساب تقاضا نماید صورت‌حساب صادر می‌کند که وضعیت افزایش و کاهش حساب بانک و مانده‌ی نهایی موجودی بانک را نشان می‌دهد.
عملیات حسابداری موجودی بانک: زمانی که وجه به حساب جاری واریز گردد و اعلامیه‌ی بستانکار از طرف بانک ارسال شود باید حساب دارایی با عنوان موجودی بانک در دفاتر بدهکار شود و هرگاه وجهی از حساب جاری برداشت شود و اعلامیه‌ی بدهکار از طرف بانک ارسال گردد باید حساب موجودی بانک در دفاتر بستانکار شود.
مثال: فرض کنید مؤسسه‌ی ایده‌آل در ابتدای آبان مبلغ 000ˈ000ˈ1 ریال کالا فروخته است و مشتری وجه خود را به حساب بانک واریز کرده باشد. همچنین در این تاریخ اثاثه به مبلغ 000ˈ500 ریال با کارت بانکی توسط مؤسسه خریداری شد. مطلوب است انجام ثبت‌های لازم در دقتر روزنامه.
8/1/ موجودی بانک 000ˈ000ˈ1
فروش کالا 000ˈ000ˈ1
————
8/1/ اثاثه‌ی اداری 000ˈ500
موجودی بانک 000ˈ500
————
صورت مغایرت بانکی: بدیهی است زمانی که صورت‌حساب بانک دریافت شد، باید مانده‌ی حساب بانک طبق صورت‌حساب بانک و مانده‌ی حساب بانک طبق دفاتر با هم برابر باشد، یعنی اقلام مندرج در ستون بدهکار صورت‌حساب بانک باید با اقلام ثبت شده در ستون بستانکار حساب بانک در دفاتر دارنده‌ی حساب برابر باشد و همچنین مبالغ ذکر شده در ستون بستانکار صورت‌حساب بانک با اقلام مندرج در ستون بدهکار حساب بانک دفاتر تطبیق کند. اما عملاً به‌ندرت ممکن است موجودی حساب جاری در دفاتر دارنده‌ی حساب با مانده‌ی حساب در صورت‌حساب بانک با یکدیگر برابر باشد. در چنین حالتی شرکت‌ها و مؤسسات جهت پیگیری و رفع مغایرات اقدام به تهیه‌ی صورت مغایرات بانکی می‌نمایند که موارد اختلاف و ایجاد کننده‌ی مغایرات شناسایی شده و با رفع آنها مانده‌ی حساب بانک طبق دفاتر و طبق صورت‌حساب بانکی با هم برابر می‌شود.
صورت مغایرت به 3 شکل تهیه می‌شود.
1- رسیدن از مانده‌ی بانک طبق دفاتر به مانده طبق صورت‌حساب بانک
2- رسیدن از مانده طبق صورت‌حساب بانک به مانده طبق دفاتر
3- رسیدن از مانده طبق صورت‌حساب و یا مانده طبق دفاتر به مانده‌ی واقعی
معمولاً برای تهیه‌ی صورت مغایرات به شیوه‌ی سوم یعنی رسیدن به مانده‌ی واقعی استفاده می‌کنیم.
آموزش اصول حسابداری
موسسه حسابداری ایده آل تراز