مطابق ماده‌ی 105قانون مالیات مستقیم، جمع درآمد شرکت‌ها و درآمد ناشی از فعالیت‌های‌ انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج ‌از ایران تحصیل می‌شود، پس از وضع زیان‌های حاصل از منابع ‌غیرمعاف و کسر معافیت‌های مقرر به استثنای مواردی که طبق ‌مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه‌ای می‌باشد، مشمول مالیات ‌به نرخ %25 خواهند بود.

* مطابق بند 12 ماده‌ی 148 قانون مالیات مستقیم، ‌زیان اشخاص حقیقی یا حقوقی که از طریق رسیدگی به دفاتر آن‌ها و با توجه به مقررات احراز گردد، از درآمد سال یا سال­های بعد استهلاک‌‌پذیر است.

لازم به ذکر است که از درآمد کسب شده، زیان غیرمعاف سال‌های گذشته و معافیت‌ها کسر می‌شود و سپس نرخ %25 بر مبلغ به‌دست آمده اعمال می‌شود. در زمان معافیت مالیاتی، به سود مالیات تعلق نمی‌گیرد؛ به همین ترتیب اگر در زمان معافیت زیان داشته باشیم، این زیان در آینده از درآمد کسب شده‌ کسر نمی‌شود.

* هم‌چنین  اگر برای مالیات اشخاص حقوقی نرخ جداگانه‌ای در قانون مشخص شده باشد، از نرخ %25 استفاده نمی‌کنیم. برخی استثنائات نرخ مالیاتی به شرح زیر است:

– ماده‌ی 59 قانون مالیات مستقیم: نقل و انتقال قطعی املاک به مأخذ ارزش معاملاتی و به نرخ پنج درصد و هم‌چنین انتقال حق واگذاری محل به ‌مأخذ وجوه دریافتی مالک یا صاحب حق و به نرخ دو درصد در تاریخ انتقال از طرف مالکان عین یا صاحبان حق مشمول مالیات ‌می‌باشد.

– ماده‌ی 119 مالیات مستقیم: درآمد نقدی و یا غیر نقدی که شخص حقیقی یا حقوقی به صورت بلاعوض و یا از طریق معاملات محاباتی و یا به ‌عنوان جایزه یا هر عنوان دیگر از این قبیل تحصیل می‌نماید مشمول ‌مالیات اتفاقی به نرخ مقرر در ماده‌ی 131، (%15،  %20 یا %25) این قانون خواهد بود.

مطابق قانون بودجه‌ی 1400، به‌منظور حمایت از تولید و صاحبان کسب و کارهای آسیب دیده از کرونا، واحدهای صنفی با درآمد مشمول مالیات کمتر از یک میلیارد ریال و واحدهای تولیدی در سال 1399 علاوه بر معافیت‌های قانونی و بخشودگی و مشوق‌های مالیاتی، برای مالیات بر عملکرد سال 1399 از پنج واحد درصد بخشودگی برخوردار می‌شوند.

مثال:

شرکت ایده‌آل اظهارنامه، صورت وضعیت مالی و حساب سود و زیان خود را پس از کسر معافیت‌های مقرر با درآمد ابرازی به مبلغ 000ˈ000ˈ000ˈ1 ریال در موعد مقرر قانونی تسلیم نموده است. اداره‌ی امور مالیاتی با قبول دفاتر مبلغ 000ˈ000ˈ150 ریال از هزینه‌های شرکت را برگشت داده است. مطلوب است محاسبه‌ی مالیات بر درآمد شرکت.

 000ˈ000ˈ150ˈ1  =  000ˈ000ˈ150  +  000ˈ000ˈ000ˈ1 : درآمد مشمول مالیات

000ˈ500ˈ287   =  25%  ×  000ˈ000ˈ150ˈ1 : مالیات