طبق تبصره‌ی ۲ ماده‌ 76 تامین اجتماعی، کارهای سخت و زیان ‌آور کارهایی است که در آن‌ها عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار، غیراستاندارد بوده و در اثر ‌اشتغال کارگر تنشی به مراتب بالاتر از ظرفیت‌های طبیعی (جسمی و روانی) در وی ایجاد گردد که نتیجه‌ی آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن بوده و ‌بتوان با به‌کارگیری تمهیدات فنی، مهندسی، بهداشتی و ایمنی و غیره صفت سخت و زیان ‌آور بودن را از آن مشاغل کاهش یا حذف نمود.

– کارفرمایان کلیه‌ی کارگاه‌های مشمول قانون تأمین اجتماعی که تمام یا برخی از مشاغل آن‌ها حسب تشخیص مراجع ذی‌ربط سخت و زیان ‌آور اعلام‌ گردیده یا خواهند گردید، مکلفند ظرف دو سال از تاریخ تصویب این قانون نسبت به ایمن‌سازی عوامل شرایط محیط کار مطابق حد مجاز و ‌استانداردهای مشخص‌شده در قانون کار و آیین‌‌نامه‌های مربوطه و سایر قوانین موضوعه در این زمینه اقدام نمایند.

– کارفرمایان کارگاه‌های مشمول قانون تأمین اجتماعی مکلفند قبل از ارجاع کارهای سخت و زیان ‌آور به بیمه‌شدگان، ضمن انجام معاینات پزشکی ‌آنان از لحاظ قابلیت و استعداد جسمانی متناسب با نوع کارهای رجوع داده شده (موضوع ماده‌ی ۹۰ قانون تأمین اجتماعی)، نسبت به انجام معاینات ‌دوره‌ای آنان که حداقل در هر سال نباید کمتر از یک‌بار باشد، نیز به منظور آگاهی از روند سلامتی و تشخیص به هنگام بیماری و پیش‌گیری از فرسایش ‌جسمی و روحی اقدام نمایند، وزارتخانه‌های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و کار و امور اجتماعی مکلفند تمهیدات لازم را در انجام این بند توسط ‌کارفرمایان اعمال نمایند.

– افرادی که حداقل بیست سال متوالی و بیست و پنج سال متناوب در کارهای سخت و زیان‌آور (‌مخل سلامت) اشتغال داشته باشند و در هر مورد ‌حق بیمه‌‌ی مدت مزبور را به سازمان پرداخته باشند می‌توانند تقاضای مستمری بازنشستگی نمایند. هر سال سابقه‌ی پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و‌ زیان‌آور یک‌ونیم سال محاسبه خواهد شد.

– در صورتی که بیمه‌شدگان موضوع این تبصره قبل از رسیدن به سابقه‌ی مقرر در این قانون دچار فرسایش جسمی و روحی ناشی از اشتغال در کارهای ‌سخت و زیان‌آور گردند با تأیید کمیسیون‌های پزشکی (‌موضوع ماده‌ی ۹۱ قانون تأمین اجتماعی) با هر میزان سابقه‌ی خدمت از مزایای مندرج در این تبصره ‌برخوردار خواهند شد.

– از تاریخ تصویب این قانون جهت مشمولان این تبصره، %4 به نرخ حق بیمه‌ی مقرر در قانون تأمین اجتماعی افزوده خواهد شد که آن هم‌ در صورت تقاضای مشمولان قانون، به‌طور یک‌جا یا به طور اقساطی توسط کارفرمایان پرداخت خواهد شد.

– تشخیص مشاغل سخت و زیان‌آور و نحوه‌ی احراز توالی و تناوب اشتغال، نحوه‌ی تشخیص فرسایش جسمی و روحی و سایر موارد مطروحه در این ‌تبصره به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که حداکثر ظرف چهار ماه توسط سازمان تأمین اجتماعی و وزارتخانه‌های کار و امور اجتماعی و بهداشت،‌ درمان وآموزش پزشکی تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

– بیمه‌شدگانی که دارای سابقه‌ی پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیان‌آور به تاریخ قبل از تاریخ تصویب این قانون باشند می‌توانند با استفاده از ‌مزایای این قانون درخواست بازنشستگی نمایند؛ در این صورت با احراز شرایط توسط بیمه‌شده، کارفرمایان مربوطه مکلفند حق بیمه‌ی مربوطه و میزان‌ مستمری برقراری را تا احراز شرایط مندرج در تبصره‌ی 2 هم‌چنین %4 میزان مستمری برقراری نسبت به سنوات قبل از تصویب این قانون ‌را یک‌جا به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت نمایند.